Chiêm ngưỡng di sản thế giới trước nhất của Qatar

Di chỉ khảo cổAl Zubarah bên bờ biển phía Tây Bắc của bán đảo Qatarlà một trong số 19 Di sản thế giới mới vừa được UNESCO công nhận. Theo tài liệu của UNESCO cung cấp, thị trấnAl Zubarahtừngphát triển mạnh mẽ như mộttrung tâm giao tiếpluỵ trong những năm cuối thế kỷ 18 vàđầu thế kỷ19, trước khi nó bị phá hủy vào năm 1811 và bị bỏ rơihoàn toàntrong những năm 1900. Được thành lập bởi các nhà buôn từ Kuwait, Al Zubarahđã có sựkết liêngiao dịch thương nghiệpqua Ấn Độ Dương, Ả Rập và Tây Á. Ở thời kỳ đỉnh cao, thị trấn này là nơi sinh sống của khoảng 6.000 đến 9.000 người. Trong khi đó, hiện giờ thủ đô Doha của Qatar là nơi ở của trên 1,3 triệungười. Sau khi bị bỏ rơi, di tích này đã được lấp bởi một lớp cát thổi từ sa mạc, giúp bảo vệ những phần còn lại như:cung điện, nhà thờ Hồi giáo, đường phố,sânnhà và những túp lều của ngư dân, bến cảng,các bức tường và nghĩa trang. Cách đó một khoảng cách ngắnlà phần còn lại của pháo đài của Qal'at Murair vớinhữngchứng cứcho thấy nguồn cung cấp nước cho sa mạc đã được quản lý và bảo vệnhư thế nào, và một pháo đàiđãđược xây dựng thêm vào năm 1938. Việc tiến hành khai quậtkhảo cổchỉ diễn ra trong một phần nhỏ củadi tích, trong đó cung cấp một chứng cứ trội chonhữnggiao thiệp đô thị và truyền thốnglặn tìmlệnơi đây. Điểm đặc biệt của thị trấn cổ Al Zubarahkhiến người ta phân biệt nó với cácthị trấn thương nghiệp kháctrong VùngVịnh lànó tồn tạitrong mộtthời kì tương đối ngắn. Thứ hai là thị trấn này đãbị bỏ rơi, thứ balà phần nhiều diện tích thị trấn đã được bao phủ bởi cát sa mạcvà thứ tư là bối cảnh rộng lớn hơn của nó vẫn có thể đượctìm hiểuưng chuẩn phần còn lại của khudi tích. Giờ thị trấn cổAl Zubarah đã được bảo tàng dưới cát sa mạc. Toàn bộ thị trấnnàylà sự phản chiếu sinh động về sự phát triển của mộttầng lớp thương nghiệp vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19trong khu vực vùng Vịnh vàsựtương tác của nó với cảnh quan sa mạc xung quanh. Al Zubarah được UNESCO đánh giá cao không chỉvì nó là độc nhất vô nhị hayphân biệttheomột cách nào đóvớicác khu định cư kháctrong Vùng Vịnh, mà còn vì nó cung cấp một bằng chứng trổi chosựgiao tế tỉnh thành và truyền thốnglặn tìmchâu lệ. Những điều này đã giúpduy trìcuộc sống củacác thị trấn ven biển chính của khu vực từ thời kỳđầu củaHồi giáohoặc sớm hơn nữa cho đếnthế kỷ 20 và dẫn đến sự phát triển của các quốc gia độc lập nhỏ nở rộ bên ngoài sự kiểm soát của Ottoman, châu Âu,đế quốcBa Tư và rốt cục dẫn đến sự xuất hiện củaVùng Vịnhhiện đại ngàynay. Được biết, vào năm ngoái, di chỉ khảo cổ Al Zubarah cũng có tên trong danh sách đề cử di sản thế giới nhưng chưa được UNESCO phê chuẩn.Năm 2013, di chỉ này mới được UNESCO vinh danh cũng với 18 di sản khác, trở thành Di sản thế giới trước nhất của Qatar. CảngAlZubarahđãđược xây dựngvào năm 1938theo lệnh củaSheikhAbdulahbinJassimAlThaniđể bảo vệbờ biểnTây bắccủa Qatar. AlZubarahđã từng là mộtthương cảngchâuthịnh vượngvàlà một trong nhữngthí dụlớn nhất vàđược bảo tàngtốt nhấtcủa một thị trấn cảngthế kỷ 18trongvùng Vịnh. Thị trấnthế kỷ 18 AlZubarahđược quy hoạch tốtvới nhiềuđường phốchạyvuông góc vớinhau vàmột sốkhu dân cưđược xây dựngtheomột mô hình lướichặt chịa. Đâylàvị tríhoàn hảo chocác thương láithương nhânthế kỷ18 và 19. Vào thời điểm cực thịnh,AlZubarahlànơi sinh sống của khoảng6.000và9.000người dân.Thủ đôDohahôm naycủa Qatarlà nơi ở của hơn1,3 triệu người. Nền kinh tếAlZubarahđã đượcduy trìviệc buôn bánlệ. Vàothế kỷ 18,một bức tườnglớnbao quanhthị trấnvàvịnhcủa nótrongmột vòng cung2,5 km (1,6dặm).Các bức tườngđược bảo vệ bởi22thápbán nguyệtđặtđều đặndọc theocác bức tường. Trải qua hàng trăm năm, di tích này đã được phủ một lớp cát dầy, giúp bảo vệ những công trình bên trong thị trấn cổ này như sân, đại lộ, cung điện và nhà thờ Hồi giáo./. Hồng Dương(Tổng hợp CNN, UNESCO)