Đấu thầu thuốc tại bệnh viện: Ngày càng …vô hiệu hóa

Giá thuốc đấu thầu vào bệnh viện giảm, người bệnh vẫn lo Ảnh:TL Lỗ hà sang lỗ hổng Nếu như trước đây việc đấu thầu thuốc tại bệnh viện được triển khai đảm bảo sự cạnh tranh, công bằng nhằm lựa chọn các mặt hàng thuốc với chất lượng, giá cả hợp lý phục vụ tốt công tác phòng và điều trị bệnh cho nhân dân. Còn nay, đấu thầu …không còn là đấu thầu nữa. Nguyên tắc của đấu thầu thì yếu tố giá phải được bảo mật tuyệt đối, nhưng hiện nay giá đấu thầu ở bệnh viện lại được công khai dưới nhiều hình thức. Cụ thể, trong quá trình chấm thầu, những mặt hàng đạt 70 điểm trở lên sẽ được vào vòng trong đấu giá. Nhiều đơn vị lọt qua vòng sơ khảo đã chủ động hạ giá thành, sau đó cung cấp hàng có chất lượng thấp với nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng. Cũng là một chủng loại thuốc nhưng thuốc có xuất xứ Trung Quốc đang chiếm ưu thế "thắng thầu”. Thật vậy, chỉ cần nhìn vào danh mục thuốc trúng thầu tại một số bệnh viện đa khoa của các tỉnh sẽ thấy thuốc Trung Quốc chiếm chủ đạo. Tại Bình Dương, nhóm mặt hàng Ceftriaxone 1g của Qilu (Trung Quốc); danh mục trúng thầu của Hải Phòng có Conxime 0,75g của Shandong Hualu (Trung Quốc), Biloxim 1,5g của Shijiahuang (Trung Quốc), Cefuroxim lọ bột của Shenzhen Zhijum (Trung Quốc) trúng thầu; danh mục của Thừa Thiên - Huế có Tinidazol của Sichuan Kelun (Trung Quốc), Ampicilne + Sulbactam của Shandong (Trung Quốc) trúng thầu. Trên thực tế, càng đấu thầu giá thuốc càng loạn. Một báo cáo của Bảo hiểm xã hội sau khi thanh tra việc đấu thầu thuốc tại 9 bệnh viện đã chỉ ra: Cefalexin 350mg của Cty Cổ phần tập đoàn Merap (VN) trúng thầu tại tỉnh Bình Dương có giá 1.400 đồng/viên, trong khi cùng thuốc này, hàm lượng 250mg cùng sản xuất tại Việt Nam, cùng trúng thầu vào tỉnh Bình Dương của một công ty dược khác giá chỉ có 470 đồng/viên. Thậm chí loại Cefalexin 500 mg (cũng là loại hàm lượng thông thường) của công ty dược này trúng thầu vào tỉnh Bình Dương có giá 725 đồng/viên, rẻ hơn gần một nửa so với loại thuốc hàm lượng mới là 350 mg, cùng nguồn gốc Việt Nam và cùng trúng thầu vào tỉnh Bình Dương. Cũng trong danh mục này, thuốc phối hợp Cefoperazol + Sulbactam 1,5g + 750mg có giá trúng thầu bao gồm VAT là 99.000 đồng/lọ, trong khi sản phẩm của công ty dược khác cùng dạng phối hợp, cùng trúng thầu trong danh mục nhưng hàm lượng 1,5g + 1,5g giá rẻ hơn gần một nửa, chỉ còn 59.000 đồng/lọ. Thuốc Cefotaxim hàm lượng 1,5g (duy nhất trúng thầu trong danh mục) có giá 35.000 đồng/lọ, trong khi cùng hoạt chất, loại hàm lượng 1g chỉ có giá 9.350 - 25.000 đồng/lọ. Thuốc Ceftazidim hàm lượng 1,25g trúng thầu giá 59.000 đồng/lọ, trong khi Ceftazidim hàm lượng 1g cùng nguồn gốc Việt Nam, cùng danh mục trúng thầu chỉ có giá 30.000 đồng/lọ... Tuy nhiên, lỗ hổng trong đấu thầu thuốc tại bệnh viện không chỉ dừng lại ở việc loạn giá thuốc. Sau khi đấu thầu thuốc giá rẻ xong, một số bệnh viện móc nối cùng các doanh nghiệp để nâng giá bán. Tại sao luôn có giá 39.000 đồng, 59.000 đồng, 99.000 đồng? Điều này cũng gắn với quá trình quản lý giá thuốc theo thặng số. Thặng số được tính theo giá nhập khẩu cộng với tỷ lệ phần trăm nhất định. Hai nhóm thuốc do ngân sách Nhà nước, Quỹ BHYT chi trả chịu cách tính thặng số này đầu tiên. Căn cứ vào giá thuốc gốc, sẽ có mức thặng dư khác nhau. Chẳng hạn, nhóm thuốc có giá dưới 100.000 đồng thì thặng dư 15%, nhóm thuốc trên 100.000 đồng có thặng dư 10%. Trong quá trình đấu thầu nếu bệnh viện mua vào 100.000đ, cộng thêm thặng số bán lẻ 10% thì bán 110.000đ, lời 10.000đ. Nếu bệnh viện mua vào là 99.000 đồng thì cộng thêm thặng dư bán lẻ là 15%, tính ra giá bán là 113.850đ. Mức lời bây giờ là 14.850đ. Do vậy, chỉ cần lách luật, xé lẻ giá thuốc bán buôn bệnh viện có thể thu lợi được rất nhiều. H.Hương