Thứ Sáu, 26 tháng 7, 2013

Thực hiện Chương trình nhà nước về văn hóa:Chần chừ mới là lãng phí

Hội nghị do Bộ VHTTDL tổ chức ngày 10.7 tại 3 đầu cầu Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, với nhiều ý kiến luận bàn sôi nổi, thiết thực.

"Chất men" xúc tác

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Huỳnh Vĩnh Ái khẳng định, Chương trình đích quốc gia về văn hóa trong những năm qua đã trở thành “chất men” xúc tác, tạo động lực quan trọng xúc tiến sự phát triển, nâng cao chất lượng đời sống và mức hưởng thụ văn hóa của người dân.

6 dự án được hỗ trợ thực hiện từ nguồn vốn của Chương trình gồm: Dự án chống xuống cấp, tôn tạo và tu tạo di tích; dự án điều tra sưu tầm và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; dự án tăng cường đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống thiết chế VHTT các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo; dự án hỗ trợ phát triển hệ thống vui chơi giải trí cho trẻ con khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên thuỳ và hải đảo; dự án đầu tư phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống; dự án tăng cường năng lực cán bộ cơ sở, truyền thông và giám sát đánh giá thực hiện chương trình.

Ảnh: Thành An

Tuổi 2012- 2015, Chương trình mục tiêu nhà nước về văn hóa được thông qua với tổng kinh phí 7.399 tỉ đồng. Theo ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, từ nguồn vốn đầu tư của Chương trình, trong 3 năm 2011-2013 tại các địa phương đã có nhiều thay đổi tích cực. Số lượng di tích được tu bổ, sửa sang tổng thể là 280, số di tích được tương trợ chống xuống cấp là 619.

Thực hành sưu tầm 230 dự án văn hóa phi vật thể và tổ chức truyền bá một số di sản văn hóa phi vật thể; hỗ trợ xây dựng 6 trọng điểm VHTT, 343 NVH xã, 812 NVH thôn, bản. Bên cạnh đó, tương trợ nhiều tỉ đồng cho việc mua trang thiết bị cho trọng điểm VHTT huyện, trọng điểm VH- TT xã và NVH thôn, bản; mua sách cho 400 thư viện huyện, miền núi, vùng sâu, vùng xa; mua ấn phẩm văn hóa cho đồng bào DTTS; hỗ trợ thiết bị phổ thông phim; hỗ trợ trang thiết bị, sản phẩm văn hóa thông báo cho 167 đồn biên phòng và các đội tuyên truyền văn hóa lính Biên phòng để xóa các điểm trắng văn hóa tại vùng biên thuỳ, biển, hải đảo...

Trong số 6 dự án, 2 dự án mới được phê chuẩn năm 2012 là dự án hỗ trợ phát triển hệ thống vui chơi tiêu khiển cho trẻ em khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên thuỳ và hải đảo; dự án đầu tư phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống.

Đến nay, dự án hỗ trợ phát triển hệ thống vui chơi tiêu khiển cho trẻ con khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên cương và hải đảo đã tương trợ xây dựng thể nghiệm 5 điểm vui chơi tiêu khiển cho trẻ mỏ và hỗ trợ kinh phí mua trang thiết bị cho 25 điểm khác.

Với Dự án đầu tư phát triển nghệ thuật truyền thống, trong 2 năm 2012-2013 đã tương trợ cấp trang thiết bị cho 25 đoàn nghệ thuật truyền thống của các địa phương, mỗi đơn vị được hỗ trợ 500 triệu đồng...

Theo PGĐ Sở VHTTDL tỉnh An Giang Phạm Thế Triều, Chương trình mục tiêu nhà nước về văn hóa đã thực sự đi vào đời sống và phát huy ý nghĩa từng lớp, đặc biệt, kích thích sự phát triển của hệ thống hạ tầng thiết chế văn hóa ở cơ sở, xúc tiến phát triển phong trào văn nghệ nhân dân...

Với đặc thù của An Giang, nhiều CLB đờn ca a ma tơ đã được hỗ trợ phát triển, không chỉ phục vụ người dân mà còn phát triển nhiều giọng ca trẻ xuất sắc. Ông Trần Văn Thông, GĐ Sở VHTTDL Bà Rịa- Vũng Tàu chia sẻ: “Bây giờ đầu tư chỉ một mà sẽ có sản phẩm phục vụ quần chúng, còn hơn sau này có thể đầu tư gấp mười lần cũng có thể đã muộn. Không có đầu tư nà phao phí cả. Ngần ngừ thì mới là vung phí...”.

Nhiều CLB Đờn ca tài tử được tương trợ phát triển không chỉ phục vụ người dân mà còn phát triển nhiều giọng ca trẻ xuất sắc

Nhiều giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả

Các đại biểu cũng chính trực nêu những bất cập và giải pháp khắc phục nhằm tiếp phát huy hiệu quả thực hiện chương trình trong thời gian tới. Đối với mục tiêu nâng cao chất lượng tu chỉnh di tích, ông Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa cho biết, bên cạnh một số lượng lớn di tích được tu tạo, tu bổ từ nguồn vốn đầu tư phát triển của chương trình, có một thực tế cần dòm là những tác động của quá trình tỉnh thành hóa dễ tạo nên những yếu tố gây nguy hại đối với di tích. Tuy ngân sách nhà nước hằng năm đều tăng cho mục tiêu bảo tàng chống xuống cấp di tích nhưng so với nhu cầu thì vốn vẫn đang ở mức thấp, nên nhiều di tích quốc gia chưa được tu chỉnh.

Ông Hoàng Đức Hậu, Vụ trưởng Vụ Văn hóa dân tộc đề cập đến các loại hình thiết chế văn hóa phục vụ nhu cầu vui chơi, tiêu khiển cho trẻ mỏ ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS đã không khỏi băn khoăn vì: quá thiếu! Dự án Phát triển hệ thống cơ sở vui chơi, tiêu khiển cho trẻ mỏ khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên thuỳ, hải đảo là đích mới trong chương trình thời đoạn 2012- 2015, thành ra gặp không ít khó khăn khi thực hiện. “Việc lập thủ tục quá phức tạp, trong khi ở các xã, huyện miền núi đời sống còn nhiều khó khăn, việc hưởng thụ các hoạt động vui chơi giải trí còn nhiều thiếu thốn...”, Ông Hậu chia sẻ.

Theo Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Phạm Văn Thủy, nguồn vốn đầu tư eo hẹp dẫn đến thực trạng nhiều nơi, nhà văn hóa xây lên chỉ có vỏ mà thiếu tiền mua “ruột”, hoặc trang thiết bị cấp cho hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở chất lượng chưa cao, không ăn nhập điều kiện thời tiết, khí hậu của các địa bàn. Theo ông, cần xác định đầu tư có trọng tâm, “ra tấm ra món”, không nên quá dàn trải dẫn đến “chẳng đâu vào đâu”.

Chùa Keo (Xuân Trường, Nam Định) được trùng tu từ nguồn kinh phí Chương trình mục tiêu QG về văn hóa Ảnh: Ngọc Anh

Vấn đề chế độ chính sách đối với các nghệ nhân, nghệ sĩ theo đuổi các bộ môn nghệ thuật truyền thống cũng được nhiều đại biểu kiến nghị. Ông Nguyễn Ngọc Minh (GĐ Sở VHTTDL tỉnh Tiền Giang) san sớt nỗi trăn trở của một nhà quản lý văn hóa khi phải chứng kiến cảnh nghệ sĩ, diễn viên được Huy chương vàng lại phải đi hát ... Đám cưới. Ông đề nghị cần tăng định mức chế độ cho những đối tượng này.

“Một trong những khó khăn khi thực hiện Chương trình là nguồn vốn đối ứng của các địa phương chưa đạt yêu cầu”, Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái nêu. Thứ trưởng khẳng định, ngân sách Trung ương chi cho các Chương trình mục tiêu chỉ mang thuộc tính tương trợ, phần còn lại phải do địa phương bố trí, huy động các nguồn lực xã hội hóa để thực hiện cho đúng các mục tiêu đã đề ra.

Với những địa phương có tiềm lực mạnh thì không nên chỉ mong đợi vào Chương trình mục tiêu. Tuy nhiên, trước “giãi bày” của đại diện nhiều địa phương “còn nghèo”, Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái cho rằng, cần xem xét, nghiên cứu tìm giải pháp phù hợp, nếu cứ căn theo nguyên lý “không có đối ứng, cắt chương trình đích” thì rất thiệt thòi cho dân, nhất là ở các địa bàn còn nhiều khó khăn, hoạt động phần lớn phụ thuộc vào ngân sách quốc gia.

Theo Baovanhoa